PERANCANGAN BAHASA.

SITUASI 37.

Perancangan bahasa merujuk kepada usaha-usaha yang disengajakan untuk mempengaruhi tingkah laku orang-orang lain dari segi pemerolehan, struktur, atau peruntukan fungsi bahasa. Biasanya, ia akan membabitkan perkembangan matlamat, objektif, dan strategi untuk mengubah cara bagaimana bahasa digunakan. Perancangan bahasa boleh dibahagikan kepada tiga sub-dimensi iaitu perancangan korpus, perancangan status dan perancangan pemerolehan.

Istilah perancangan bahasa (language planning) itu mula digunakan oleh E. Haugen (1959) di dalam penulisannya apabila dia merancangkan bahasa Norway. Di dalam usaha tersebut. Haugen telah mendefinisikan perancangan bahasa sebagai merangkumi usaha-usaha yang dijalankan oleh pertubuhan atau jawatankuasa tertentu, mencakupi segala usaha yang dijalankan oleh pertubuhan tersebut untuk penyuburan bahasa dan melibatkan usaha-usaha pembinaan, pengubahsuaian dan pembakuan yang dilakukan kepada sesuatu bahasa yang berkenaan.

Rajah 1: Buku berkaitan dengan perancangan bahasa.

Rajah 2: Keratan akhbar.

PANTUN DALAM KHUTBAH JUMAAT.

SITUASI 36.

As Salam....
Sempena hari Jumaat yang penuh barakah ini, saya terfikir beberapa perkara yang ada kaitan dengan kemuliaan hari Jumaat. Antaranya ialah kenapa ramai golongan muda yang tidak suka untuk ke masjid untuk menunaikan solat Jumaat? Selalunya hanya golongan tua yang lebih ramai jika dibandingkan dengan golongan muda. Mungkin orang muda sibuk dengan kerja atau leka dengan keseronokan dunia semata-mata.

      Tetapi, pada hari ini, pertama kali saya membaca status kawan saya di laman sosial yang terkenal iaitu 'Facebook' yang mengatakan bahasa "Hari ini Masjid Ulu Bernam ada keistimewaan sebab menyelitkan pantun dalam bacaan khutbah. Syabas". Pembaharuan yang dibuat oleh ahli jawatankuasa masjid itu amat membanggakan kerana mampu mencari alternatif terbaik untuk menarik minat golongan lelaki untuk pergi ke masjid bagi menunaikan solat Jumaat. Melalui pantun, ia dapat memberikan nasihat yang berguna kepada masyarakat. Hal ini demikian kerana bersesuaian dengan fungsi pantun tersebut iaitu memberi nasihat, kritikan dan sebagainya secara halus dan mendalam maknanya. Terdapat banyak pantun yang dicipta berdasarkan kepada ajaran agama. Contohnya:

Sungguh indah pintu dipahat;

    Burung puyuh di atas dahan;

Kalau hidup hendak selamat;

    Taat selalu perintah Tuhan.

Sayang-sayang buah kepayang;

    Buah kepayang hendak dimakan;

Manusia hanya boleh merancang;

    Kuasa Allah yang menentukan.

ULASAN: 

Walau bagaimanapun, solat Jumaat itu tetap wajib bagi golongan lelaki. Oleh itu, penggunaan pantun hanya mampu untuk menarik minat masyarakat, bergantung kepada niat mereka untuk melalukan sesuatu perkara.

Sebaik-baiknya, melakukan sesuatu perkara perlukan keikhlasan dan tiada niat yang terselindung.

BAHASA PASAR CEMARI KEDAULATAN BAHASA KEBANGSAAN.

SITUASI 35.

Pada hari ini, semasa menghadiri kelas Media dalam pengajaran bahasa Melayu, pensyarah kami iaitu Dr. Hj. Ab. Rahman bin Ab. Rashid telah memperkatakan mengenai penggunaan bahasa pasar. Sehubungan dengan itu, saya amat tertarik dengan gaya yang ditiru oleh beliau apabila bercakap menggunakan bahasa pasar iaitu dialog percakapan orang Cina.

          Bahasa yang berupa campur aduk antara bahasa ibunda penutur dengan bahasa kedua yang cuba dituturkannya (biasanya digunakan dalam hubungan perdagangan), pijin (Kamus Dewan Edisi Keempat). Bahasa pasar ialah bahasa kacukan antara bahasa Melayu dengan bahasa-bahasa bukan Melayu. Pelat penyebutan dipengaruhi oleh pelat bahasa ibunda penutur. Penggunaannya tidak gramatis dengan mengabaikan hukum D-M dan penggunaan penjodoh bilangan. Contoh: Pengunaan ‘Gua’ menggantikan saya (ganti diri orang pertama) dan `lu' (ganti diri nama kedua). Menggunakan perkataan ‘banyak’ sebagai kata penguat. Contohnya ‘banyak cantik’. Bahasa ini juga kerap menggunakan perkataan `punya'. Contohnya ‘dia punya barang’, ‘apa punya budak’ dan sebagainya.

ULASAN:

Penggunaan bahasa pasar sedikit sebanyak telah mencemari kedaulatan bahasa kebangsaan. Hal ini demikian kerana bahasa pasar tidak menggunakan sebutan bahasa Melayu dengan betul. Oleh sebab itu, dikhuatiri bahasa pasar ini akan menjadi ikutan generasi yang akan datang. Ini akan menyebabkan kerugian kepada negara kerana generasi baharu yang diharapkan dapat memartabatkan bahasa Melayu sudah hilang.

Rajah 1: Buku dan keratan akhbar berkaitan dengan bahasa pasar.

TULISAN RAHSIA.

SITUASI 33.

Tulisan rahsia merupakan sambungan daripada bahasa rahsia (situasi 32). Melalui tulisan ini, pelbagai perkara boleh diperkatakan dan hanya orang tertentu sahaja yang dapat memahaminya. Pelbagai bentuk yang boleh direka mengikut kreativiti masing-masing. Contohnya ialah ayat ditulis secara terbalik, ditulis secara rapat-rapat antara setiap perkataan, diselitkan nombor, susunan hurufnya berterabur dan sebagainya. Tetapi, tulisan rahsia ini lebih senang untuk dianalisis maknanya kerana tulisan merupakan sesuatu yang maujud dan boleh dilihat. Jika dibandingkan dengan kata-kata yang diujar secara lisan yang tidak mampu untuk dilihat. Contoh penggunaan tulisan rahsia ini ialah;

Bahasa Melayu Standard.	Tulisan Rahsia (susunan huruf berterabur).
Saya suka membaca novel.	Syaa skua mbamcea neovl.

Video 1: Video Tulisan Rahsia.

ULASAN;

Tulisan rahsia tidak sukar seperti bahasa tulisan yang diujarkan melalui bahasa lisan. Bahasa rahsia secara lisan juga tidak ramai yang mampu menuturkannya apatah lagi memahaminya jika dibandingkan dengan tulisan rahsia.

UNIKNYA BAHASA.

SITUASI 32.

Waktu sekolah menengah dahulu, seorang kawan telah mengajar saya mengenai satu bahasa rahsia yang agak susah untuk saya fahami. Kawan saya itu tinggal di kawasan pulau yang dikenali dengan nama ‘Pulau Suri” di Kelantan. Uniknya, bahasa yang digunakan itu menggunakan suku kata yang tertentu dan diselitkan diantara perkataan-perkataan bahasa Melayu. Contoh suku kata yang selalu digunakan ialah ‘ka’, ‘fa’, dan lain-lain. Contoh ayatnya adalah seperti berikut;

Bahasa Melayu Standard.	Bahasa Rahsia.
Saya teringin nak makan belangkas masak lemak cili api.	Safayafa teferifinginfin nakfak mafakanfan befelangfangkasfas mafasakfak lefemakfak cifilifi pafadifi.

          Kawan-kawan saya selalu menggunakan bahasa itu untuk menyatakan sesuatu yang kurang elok untuk diperkatakan seperti mengumpat ataupun mengkritik tanpa pengetahuan orang lain. Hal ini demikian kerana tidak semua orang boleh faham bahasa tersebut termasuk saya. Sememangnya saya ingin belajar cara untuk bertutur menggunakan bahasa tersebut tetapi agak sukar bagi saya. Jadi, saya terus lupakan niat untuk belajar bahasa itu sampai sekarang.

          Selain itu, bahasa rahsia ini juga digunakan oleh anggota keselamatan negara seperti tentera, polis dan lain-lain. Rasional penggunaan bahasa rahsia oleh golongan ini bagi mengelakkan musuh daripada mengesan atau mendapat maklumat mengenai mereka. Mereka juga menggunakan kod rahsia yang menggunakan nombor sebagai asas utama. Contohnya, perkataan seperti ‘Alpha 1234’, ‘Bravo 6578’ dan lain-lain.

Ulasan:

Bahasa sememangnya unik kerana mempunyai keupayaan untuk berkembang mengikut peredaran zaman. Oleh itu, masyarakat yang kreatif akan mencipta sesuatu yang baru yang mampu diterima oleh orang lain. Tidak semestinya bahasa itu digunakan untuk tujuan yang kurang baik kerana ia juga mempunyai kepentingan kepada negara terutama dari aspek keselamatan negara.

KESANTUNAN BERBAHASA.

SITUASI 31.

Kesantunan (politiness), kesopansantunan, atau etiket adalah tatacara, adat, atau kebiasaan yang berlaku dalam masyarakat. Kesantunan merupakan aturan perilaku yang ditetapkan bersama oleh suatu masyarakat tertentu sehingga kesantunan sekaligus menjadi prasyarat yang diterima oleh perilaku sosial. Oleh itu, Ervin Tripp telah menyediakan tiga rumus dalam sistem sapaan iaitu rumus alternasi, rumus kejadian bersama dan rumus perurutan.

1)    Rumus Alternasi

Rumus alternasi merupakan rumus yang menggunakan kaedah yang berkaitan dengan cara seseorang tersebut untuk berkomunikasi yakni menyapa seseorang. Mengikut rumus ini, terdapat beberapa faktor yang mempengaruhinya iaitu situasi yang ditandai oleh status, pangkat yang merujuk kepada tatatingkat dalam suatu organisasi kerja (pegurus dan guru) dan gelaran yang diperoleh seseorang itu (doktor).

2)   Rumus Kejadian Bersama.

Perkara yang diketengahkan oleh rumus ini ialah susunan rujukan kehormat terhadap orang yang disapa yang bersesuaian dengan kedudukannya. Susunannya mestilah bermula dengan rujukan kehormatan diikuti gelaran yang disandang dan nama peribadi. Contohnya ialah Profesor Madya Dr. Talib Samat.

3)   Rumus Perurutan

Rumus perurutan pula merupakan rumus yang membincangkan mengenai rujukan kehormat. Oleh itu, ia memerlukan kata-kata sapaan terhadap rujukan kehormat tersebut dan penggunaannya mestilah sesuai dengan kedudukan atau gelaran yang disandang oleh seseorang itu. Seseorang yang mempunyai pangkat seperti pangkat sebagai Perdana Menteri atau Timbalan Perdana Menteri akan menggunakan rujukan kehormat Yang Amat Berhormat. Contoh lain yang terdekat ialah  Yang Berbahagia Profesor Madya Dato Paduka Dr. Mohd Rosli Saludin.

ULASAN:

MENURUT RUMUS-RUMUS YANG TELAH DITERANGKAN ITU, MAKA DIHARAP PENGGUNA BAHASA TERUTAMA BAHASA MELAYU DAPAT MEMBEZAKAN ANTARA PANGGILAN KEHORMATAN DAN JUGA RUJUKAN KEHORMAT. PENGGUNAAN ASPEK TERSEBUT MESTILAH MENGIKUT KONTEKS YANG TELAH DIGARISKAN AGAR TIDAK MENYALAHI HUKUM PENGGUNAANNYA.

SITUASI 30.

SENARAI DARJAH KEBESARAN PERSEKUTUAN.

1. Seri Pahlawan Gagah Perkasa S.P.

2. Darjah Yang Maha Utama Kerabat Diraja Malaysia D.K.M

3. Darjah Utama Seri Mahkota Negara D.M.N.

4. Seri Maharaja Mangku Negara S.M.N

5. Seri Setia Mahkota S.S.M.

6. Darjah Bakti D.B

7. Panglima Mangku Negara P.M.N

8. Panglima Setia Mahkota P.S.M.

9. Panglima Jasa Negara P.J.N

10. Panglima Setia Diraja P.S.D.

11. Johan Mangku Negara J.M.N.

12. Johan Setia Mahkota J.S.M.

13. Johan Setia Diraja J.S.D.

14. Kesatria Mangku Negara K.M.N.

15. Kesatria Setia Diraja K.S.D.

16. Ahli Mangku Negara A.M.N.

17. Pingat Pangkuan Negara P.P.N.

18. Bentara Setia Diraja B.S.D.

19. Panglima Gagah Berani P.G.B.

20. Jasa Perkasa Persekutuan J.P.P.

21. Pingat Tentera Udara P.T.U.

22. Pingat Kebaktian P.K

23. Pingat Khidmat Berbakti P.K.B.

24. Pingat Perkhidmatan Am P.P.A.

25. Kepujian Perutusan Keberanian K.P.K.

26. Pingat Perkhidmatan Setia P.P.S.

27. Pingat Peringatan Malaysia P.P.M.

28. Pingat-Pingat Pertabalan –

ULASAN:

Setiap darjah kebesaran yang dinyatakan ini diberikan kepada tokoh-tokoh yang betul-betul layak sahaja berdasarkan kepada sumbangan yang diberikan kepada negara.

Cenderamata atau Cenderahati.

SITUASI 29.

As Salam,

Saya amat tertarik untuk menulis berkaitan dengan penggunaan perkataan cenderamata ataupun cenderahati semasa di dalam majlis sama ada formal atau tidak. Sebenarnya tidak menjadi kesalahan untuk menyebut cenderamata atau cenderahati. Cuma untuk memudahkan pihak pengerusi majlis (MC) dan urusetia, maka terdapat sedikit garis panduan yang boleh membezakan sebutan tersebut.

Cenderamata adalah pemberian yang berbentuk kekal seperti gambar, cermin, pakaian, buku, pen, jam dan sebagainya manakala cenderahati adalah pemberian tidak kekal seperti buah-buah, kuih-muih, duit dan bunga.

Sekian, terima kasih dan selamat membuat pembetulan kiranya ada menggunakan perkataan-perkataan ini selama ini.

Susunan Panggilan Hormat

SITUASI 28.

Assalamualaikum,

Seperti mana yang dimaklumi, Malaysia adalah sebuah negara yang kaya dengan adat dan susila. Ini termasuk penghormatan kepada seseorang. Antara penghormatan ialah gelaran dan panggilan hormat. Kedua-dua penghormatan ini adalah bebeza.

Panggilan hormat adalah seperti YAB , YB , Y.A.BHG., Y.BHG. Manakala Gelaran hormat adalah seperti TUN, TOH PUAN, TAN SRI, DATO' ,DATIN .

Panggilan hormat YAB - Perdana Menteri, Tim. Perdana Menteri dan Menteri Besar atau Ketua Menteri.( Isteri mereka akan di panggil Y. A.BHG.)

YB - Menteri, Tim. Menteri, Speaker Dewan Negara dan Dewan Rakyat,Ahli Dewan Rakyat dan Ahli Dewan Negara, Exco Negeri, ADUN , Speaker DUN, Setiausaha Kerajaan Negeri, Penasihat Undang-Undang Negeri, Pegawai Kewangan Negeri, Penerima Gelaran Dato' Negeri Johor.

Y.A.BGH.- Isteri PM, Isteri TPM, Isteri MB @ KM, Isteri TYT Yang dipertua Negeri, Penerima TUN, TOH PUAN dan Isteri Ketua Hakim Negara.

Y.BHG - Semua Ketua Jabatan, Tan Sri, Puan Sri, Dato', Datin

Sebutan Oleh Pengerusi Majlis.

SITUASI 27.

Panggilan kehormat begitu penting dalam sesuatu majlis rasmi kerana bagi menghormati kedudukan atau pangkat yang dianugerahkan kepada orang kenamaan yang hadir dalam majlis itu. panggilan hormat ini juga mengikut hirarki dalam masyarakat di samping mengikut adat serta protokol sesutau majlis.

Contoh teks yang digunakan oleh pengerusi majlis.

MAJLIS PERASMIAN PENUTUP

 KEJOHANAN BOLA JARING PERINGKAT UNIVERSITI

TAHUN 2010

ANJURAN

     PUSAT KOKURIKULUM

      DENGAN KERJASAMA

JABATAN HAL EHWAL PELAJAR & ALUMNI

UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRIS.

                     21 SEPTEMBER 2010

      ( KETIBAAN DIF-DIF KEHORMAT DAN NYANYIAN NEGARAKU )

(Para hadirin dipersilakan berdiri untuk menghormati ketibaan Naib Canselor UPSI, dan menyanyikan lagu Negaraku dengan diiringi alunan muzik.)

Bismillahirrahmanirrahim.

Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh dan Salam sejahtera.

Yang Berbahagia, Prof. Dato’ Dr Aminah Ayob selaku Naib Canselor Universiti Pendidikan Sultan Idris. Yang Berbahagia,  Prof. Dr. Saliha bt Muhammad Timbalan Naib Canselor,Hal Ehwal Pelajar & Alumni)

Yang Berusaha, Puan Suhaila bt Adam Pengarah Program Kejohanan Bola Jaring merangkap Pengerusi Jawatan Kuasa Kejohanan Bola Jaring ini. Yang Dihormati En. Anizan bin Md Noor selaku Penolong pendaftar, Unit Aktiviti dan Latihan, Bahagian Pembangunan Pelajar, Jabatan Hal Ehwal Pelajar, Universiti Pendidikan Sultan Idris.

Tetamu-tetamu kehormat, timbalan-timbalan dekan Fakulti Sains Sukan, ketua-ketua jabatan, para sarjana dan, para peserta kejohanan bola jaring, serta hadirin dan hadirat yang dihormati sekalian.

SITUASI 26.

KEKAYAAN MASYARAKAT MELAYU.

Maysrakat Melayu sesemangnya kaya yakni kaya dengan warisan turun-temurun. Antara warisan yang paling bernilai ialah pantun. Pantun merupakan hasil karya sastera tradisional yang tergolong dalam puisi Melayu lama di samping syair, gurindam dan bahasa berirama. Pantun lazimnya merujuk kepada sesuatu yang teratur sama ada ucapan, pimpinan, didikan atau kesopanan dalam menjalani kehidupan seharian. Aspek-aspek tersebut telah dapat dikesan dalam penciptaan pantun yang merupakan satu bentuk atau suatu cara untuk menlahirkan maksud mengikut cara hidup dan tatasusila yang bersesuaian dengan kehidupan masyarakat terutama masyarakat zaman tradisional. Pantun telah banyak dicipta pada zaman dahulu kerana pantun boleh dianggap sebagai wadah untuk berkomunikasi kerana ia mampu menyampaikan hasrat dan perasaan dalam bentuk yang lebih baik dan sopan. Hal ini demikian kerana masyarakat Melayu sememangnya terkenal dengan sifat lemah lembut dan sopan.

Pantun 1 Malaysia.

Pergi melancong ke Taiwan,

Untuk melawat sebuah taman,

1 Malaysia tunjang perpaduan,

Pegangan hidup zaman-berzaman.

Kilang produa terletak di Rawang,

Kawasannya pula banyak hutan,

Generasi cemerlang bangsa gemilang,

Wawasan 2020 kita jayakan.

Janji Melayu.

SITUASI 25.

      Janji merupakan suatu perkara atau perbuatan yang harus dikotakan atau dilakukan sama ada cepat atau lambat. Jika perbuatan itu tidak dilakukan bermakna seseorang itu telah memungkiri janji yang telah dibuat. Masyarakat sekarang terlalu mudah untuk berjanji tetapi terlalu susah untuk menunaikannya. Hal ini demikian kerana janji hanya bermodalkan kata-kata yang menggunakan bahasa yang mudah untuk difahami. Bagi orang Melayu, berjanji merupakan perkara yang amat sukar tetapi mereka mengambil mudah perkara yang dijanjikan itu tanpa memikirkan akibat yang bakal berlaku jika mereka tidak menunaikannya. Maka, telah timbul satu persepsi baru yang melambangkan masyarakat Melayu yang tidak menepati janji iaitu "Janji Melayu".

      Secara automatiknya janji Melayu akan dikaitkan terus dengan penggunaan bahasa Melayu yang digunakan oleh masyarakat Melayu untuk membuat janji. Kesannya, masyarakat atau bangsa lain akan memandang rendah terhadap masyarakat Melayu dan terbit perasaan segan dan jijik untuk berkomunikasi dengan menggunakan bahasa Melayu dalam kehidupan seharian mereka. Maka, bahasa Melayu telah mengalami perendahan taraf yang disebabkan oleh bangsanya sendiri.

ULASAN:

Bangsa lain selain bangsa Melayu terutamanya bangsa Cina jarang menggunakan bahasa Melayu kerana menganggap bahasa Melayu tidak membawa perubahan yang positif kepada mereka. Merekan hanya akan menggunakan bahasa Melayu jika terpaksa sahaja.

Hukum D-M

SITUASI 24.

Hukum D-M ini hanya digunakan dalam binaan Frasa Nama dan tidak melibatkan Frasa Kerja, Frasa Adjektif mahupun Frasa Sendi Nama. Menurut Nik Safiah Karim, D merujuk kepada diterangkan, iaitu unsur inti yang hadir pada kedudukan pertama, manakala M merujuk kepada menerangkan iaitu, unsur penerang yang hadir pada kedudukan yang kedua. Unsur yang diterangkan merupakan unsur inti (benda) dan unsur menerangkan merupakan unsur penerang (menerangkan perihal benda tersebut). Ringkasnya untuk menyebut frasa nama, kita mestilah menyebut nama benda dahulu barulah diikuti dengan menerangkan sifatnya.

Unsur Diterangkan (D)	Unsur Menerangkan (M)
Ikan	besar
Kipas	putih
Pisang	goreng

Penggunaan susunan unsur frasa nama yang bertentangan dengan peraturan hukum D-M adalah tidak gramatis, antaranya seperti *Aliza Restoran, *Polis Kadet, *Ariesya Klinik, *goreng pisang kerana intinya terletak di bahagian belakang. 

PENDAPAT.

Hukum D-M ini tetap mempunyi kekecualian dalam beberapa konteks. Oleh sebab itu, timbul pelbagai kekeliruan terhadap penutur bahasa melayu yang kurang mahir mengenai hukum D-M ini. Penjelasan yang lebih efisien diperlukan bagi mengurangkan berlakunya kekeliruan tersebut.

Penghinaan Bahasa Melayu.

SITUASI 23.

      Penghinaan Bahasa Melayu. Isu yang hangat diperdebatkan di semua institusi bagi memartabatkan kembali bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi negara. Tidak terkecuali Universiti Pendidikan Sultan Idris (UPSI). Hari ini, satu forum bahasa Melayu telah dilaksanakan yang bertajuk "Keberkesanan Pelaksanaan Pendekatan Memartabatkan Bahasa Melayu dan Memperkukuh Bahasa Inggeris (MBMMBI) dalam Konteks Pendidikan di Sekolah". Antara tokoh yang terlibat ialah Dr. Idris bin Mohd. Radzi, Prof. Dr. Teo Kok Seong, Prof. Dato' Dr. Wan Hashim Bin Wan Teh dan Prof. Datuk Wira Dr. Abdul Latiff Bin Abu Bakar. 

       Prof. Datuk Wira Dr. Abdul Latiff Bin Abu Bakar telah berkata bahawa telah lama berlaku penghinaan terhadap bahasa Melayu. Hal ini jelas tampak dalam sistem pendidikan apabila kerajaan telah memperkenalkan PPSMI yang memperkenalkan penggunaan bahasa Inggeris bagi menggantikan penggunaan bahasa Melayu untuk belajar subjek Matematik dan juga Sains. Sebagai orang Melayu yang sangat perihatin, beliau telah bertungkus lumus untuk memperjuangkan bahasa Melayu agar tidak terus diperalatkan oleh mana-mana pihak yang berkepentingan. Semangat memperjuangkan bahasa Melayu terus berkobar-kobar. Begitu juga dengan  Prof. Dr. Teo Kok Seong, walaupun beliau bukan berbangsa Melayu, beliau juga merupakan pejuang bahasa Melayu.

      Masyarakat Melayu seharusnya mempunyai benteng penguasaan bahasa Melayu yang utuh dan tidak mudah melatah dengan pengaruh budaya lain yang cuba untuk mencalar maruah bahasa Melayu. Oleh itu, semua pihak harus bekerjasama untuk memperjuangkan dan memartabatkan kembali penggunaan bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi negara terutamanya dalam sistem pendidikan negara.

Maaf masa kini.

SITUASI 22.

Dahulu, perkataan maaf yang dihulur amat bermakna kerana disampaikan secara ikhlas dan penuh dengan penghayatan untuk meminta maaf di atas kesilapan yang dilakukan. Sekarang, perkataan maaf hanya diucapkan hanya dimulut sahaja. Perkara itu merupakan kesan daripada peredaran masa dan juga pengaruh budaya luar yang tidak mementingkan adab. Berbeza dengan budaya dan adab masyarakat Melayu dahulu yang penuh dengan sopan santun.
Contohnya, pada minggu lepas, ketika saya sedang berjalan-jalan dengan rakan di satu kawasan, seorang budak perempuan telah terlanggar seorang perempuan tua. Dengan selamba sahaja budak itu berkata "sorry, mak cik" dan terus pergi begitu sahaja tanpa memandang perempuan itu. Maka, terbuktilah bahawa generasi zaman sekarang mempunyai benteng adab yang sangat rapuh dan sudah luntur di bawa arus pemodenan zaman.

ULASAN:
Melihat keadaan tersebut, saya berpesan pada diri sendiri dan juga kawan-kawan untuk menjaga adab sopan supaya kita terus dihormati. Dihormati kerana mampu bertahan dan mengekalkan warisan yang diperturunkan oleh nenek moyang kita dahulu.

Ungkapan Melayu.

SITUASI 21.

Peribahasa.

Menurut Luqman Ariffin & Abu Khai Atan (2001), peribahasa mencerminkan ketajaman renungan dan pemikiran nenek moyang kita yang membandingkan reality kehidupan dengan segala gerak laku manusia dan alam sekeliling. Menurut Za’ba, peribahasa ialah susunan kata yang pendek dengan makna yang luas, mengandungi kebenaran, sedap didengar dan bijak perkataannya.

Contoh: Berjagung-jagung dahulu sementara padi masak.

Maksud : mengamalkan sikap rajin dan tidak hanya menunggu serta mengharapkan kepada satu perkara sahaja.

Simpulan bahasa.

Menurut Abdullah Hussein (1990), simpulan bahasa ialah perkataan atau kelompok perkataan yang tertentu untuk menyatakan sesuatu maksud lain daripada erti yang lazim.

Contoh: Langkah kanan

Maksud: Bernasib baik.

Perumpamaan.

Menurut Za’ba, perumpamaan berasal daripada bahasa kiasan. Ia membawa makna tersirat dan tersurat. Menurut Awang Had Salleh dan Abdul Razak Abu (1990 : 187), perumpamaan ialah susunan kata dalam sesuatu ayat yang memberi makna khas berlainan daripada apa yang diucapkan atau ditulis dalam ayat itu, atau yang membandingkan sesuatu dengan benda lain.

Contoh: Laksana golok kayu,ditetak tak makan,dijual tak laku.

Maksud: Sesuatu yang tidak mendatangkan sebarang faedah.

Perbilangan.

Mengikut Za’ba, perbilangan ini seakan-akan bidalan dan pepatah. Disebut satu persatu seperti membilang dan isinya hampir-hampir menjadi undang-undang tetap kerana diterima kebenaran dan kebijaksanaannya.

Contoh: Hidup dikandung adat, mati dikandung tanah.

Maksud : setiap orang harus mentaati adat dan perlu diingatkan bahawa kita juga akan mati.

Seloka.

Menurut Hooykaas (1965), seloka adalah pantun yang memakai rima sama a-a-a-a seperti syair.     Menurut Simorangkir Simandjuntak (1965 ), seloka juga merupakan bidalan atau pepatah yang diberi bersampiran, tegasnya dalam bentuk pantun empat baris.

Contoh :                     Anak agam jual sutera,

                                         Jual di Renggat tengah pekan,

                                         Jangan digengam seperti bara,

                                               Terasa hangat dilepaskan.

Bidalan.

Bidalan ialah sebahagian daripada peribahasa yang berfungsi sebagai nasihat, peringatan dan sebagainya kepada masyarakat di samping mempunyai ilmu, nilai dan pengajaran yang sangat berguna (Rubiah Aksah, 2005: 222).

Contoh : Berjalan peliharakan kaki, berkata peliharakan lidah.

Maksud : Seseorang perlu berfikir dan berhati-hati dalam melakukan sesuatu pekerjaan     atau  tindakan.


Kata-kata Hikmat.
Kata-kata hikmat merupakan hasil pemikiran bijak pandai dan tokoh-tokoh tersohor. Biasanya kata-kata hikmat mengandungi pengertian yang mendalam, iaitu sebagai suatu peringatan di samping menjadi panduan dalam kehidupan (Rubiah Aksah, 2005 : 268).
Contoh : Muafakat membawa berkat.